Dilara Koçak

Bir pandemi düşünün, bulaşıcılığı olmayan ama sıklığı her geçen gün artan, üstelik tedavisi yeterli ve dengeli beslenmeden geçen... 4 Mart Dünya Obezite Günü idi. Günümüzde obezite, psikolojik ve fizyolojik sorunlar ile ekonomik yükü giderek artan kronik bir hastalık. Dünyada aşırı kilolu insanların sayısının yetersiz beslenenlerden daha fazla olduğunu da unutmamak gerekiyor.

Bu yılın teması ‘Let’s Talk About Obesity And...’, yani ‘Obezite ve ... Hakkında Konuşalım’. Obezite ile kesişen konuları ele almak için böyle bir tema seçilmiş. Gelin boşlukları birlikte dolduralım. Obezite ve kadın sağlığı, obezite ve metabolik sendrom, obezite ve ruh sağlığı, obezite ve mikrobiyota... Obeziteyi pek çok madde ile ele almak mümkün.

Peki ya güncel veriler geleceğe dair neler söylüyor? İyi haberler vermek isterim ama sonuçlar pek de öyle görünmüyor.

İki kişiden biri obez olacak

2030’da iki kadından birinin obezite ile karşı karşıya kalacağını biliyor musunuz? Üstelik bu tahmin ülkemiz

Biz kadınların yaş alındığında karşılaştığı menopoz, doğal bir geçiş dönemi. Bu süreçte karşılaşabileceğimiz anksiyete gibi semptonların yönetiminde beslenme düzeni öne çıkıyor. Peki, ne yapmalıyız? Gelin 10 başlık altında inceleyelim.

“Sürekli sıcak basıyor, başım çok ağrıyor, ruh halim oldukça değişken, beslenme düzenim aynı olmasına rağmen kilo alıyorum ve bel çevremin genişlediğini hissediyorum, halsizim.” Bu cümleler size tanıdık geliyor mu? Menopoz, kadınların hayatında yaş ilerlemesinin getirdiği doğal bir süreç. Ancak hakkında her zaman bu doğallıkla konuşmak mümkün olmuyor, bu nedenle birçok kadın bu süreçte dikkat etmesi gerekenleri tam olarak bilmiyor. Hayatımın bu yeni dönemini ben de kabul ediyorum, karşılıyorum ve kendimi gözlemliyorum, keşfediyorum. Ben de yukarıdaki semptomları, bazı değişiklikleri hissetmeye başladım ve aslında bu da hayatın bir normali.

Menopause dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, beslenme düzeni, menopoza geçiş sırasında ve menopoz sonrası yıllarda kadınlarda duygu

Bebeklik döneminde sağlıklı bağırsak florasına sahip olmanın ilerleyen yaşlarda pek çok fayda sağlayabileceğini biliyor musunuz? “Ağaç yaş iken eğilir” atasözünü, “Bağırsak florası erken yaşta beslenir” olarak yorumlamak yanlış olmaz.

İnflamatuar bağırsak hastalıkları (İBH) günümüzde sıklığını giderek artırıyor. Bu küresel artışın ise net bir açıklaması yok, genetik ve çevresel faktörler söz sahibi. Crohn hastalığı ve ülseratif koliti içerisinde barındıran, kronik inflamasyonla ilişkili olan bu hastalıkta beslenmenin önemli bir rolü var. Özellikle yaşamın ilk yıllarında hassas olan bağırsaktaki bakterilerin rolü büyük. Peki sağlıklı bağırsak florasına sahip bebekler, ilerleyen yıllarda bu riski ne kadar azaltabiliyor?

Hastalık riski

Yüksek fruktozlu mısır şurubu tüketimi, yüksek yağlı beslenme gibi etkenlerin hastalık riskini artırabileceğine araştırmalar var. GUT Dergisi’nde yayımlanan bir çalışmada, beslenme ve inflamatuar bağırsak hastalıkları arasındaki ilişki erken dönemde değerlendirilmiş. Bir yaşından

Kaç yaşında olduğunuzdan çok, kaç yaşında hissettiğiniz ve yaşadığınız çok daha kıymetli. Peki, yaş almanızı geciktirecek adımlar neler, sağlıklı yaş almak için neler yapmalı? Gelin 10 adımda inceleyelim...

Vücudumuz yaş aldıkça bazı fizyolojik değişimler başlıyor. En küçük yapı taşlarımız olan hücreler de buna dâhil. Örnek vermek gerekirse bağırsak kök hücrelerinin hücresel dengeyi koruma kapasitesi yaş almayla birlikte azalıyor. Science Advances’da yayımlanan araştırmada, bağırsak kök hücrelerinin besin adaptasyonu ile yaşlanma arasında yeni bir etki mekanizması keşfedilmiş. Yani sağlıklı yaş alma yolculuğunda da ilk iş bağırsakları beslemek. Bir başka araştırmada ise yetersiz beslenme olmadan kalori kısıtlamasının, çoğu türde yaşam süresini uzattığı ve yaşa bağlı bozuklukların başlangıcını geciktirdiği vurgulanıyor. Bazı dönemlerde aralıklı oruç veya açlık periyotlarının faydalı olabileceği belirtilmiş.Sonuçlarda göre başta karaciğer enzimleri olmak üzere pek çok parametrede iyileşme görülürken,

Turunçgiller, içerdikleri C vitaminiyle kış aylarında bizi hastalıklardan korumaya yardımcı olan doğal kurtarıcılarımız. Kış meyveleri de özellikle C vitamini açısından daha zengin. Yani doğa bu dengeye uygun bir şekilde kış aylarında bize mandalina, portakal, greyfurt gibi C vitamini kaynaklarını sunuyor.

Portakal, mandalina gibi meyveler iyi şansı ve zenginliği temsil ettiği varsayılan renkleri nedeniyle en popüler şanslı meyveler. Hatta bazı kültürlerde portakalların kötü şansı önleyebileceğine inanılıyor. ‘The Godfather’ hariç, öyle ki filme genellikle bir karakterin ölümünden önce ya da şok edici trajedilerden önce ekranda portakal beliriyor. Peki ya kıpkırmızı rengiyle içimizi ısıtan ve ismini de buradan alan, coğrafi işaret adayı Mersin Kan Portakalı’nı daha yakından tanımaya ne dersiniz?

Yerelin İzinde

Beslenmede yerel ve Coğrafi İşaret tescilli ürünlere verilmesi gereken önemden hep bahsediyorum. Kan portakalının hikayesi, 1937 senesinde İtalya ve İspanya’dan bölgesinden Mersin’e uzanan bir yolculuk. Bu coğrafyadaki sıra

Vücudumuzun biyolojik saatinde beslenmenin rolü büyük. Yeni araştırmalar kalp hastalıklarının önlenmesinde kahvaltıyı atlamak yerine daha erken saatlere planlamanın fayda sağlayabileceğini söylüyor

Vücudumuzun bir iç saati var ve tüm metabolik süreç aslında bu saate uyumlu halde çalışıyor, tıpkı bir saat gibi.. Bu yüzden “sirkadiyen ritim” vücudumuzun biyolojik saati olarak da adlandırılıyor. Uyku düzeni, iştah kontrolü, hormon seviyeleri, kan basıncı, vücut ısısının ayarlanması ve günlük aktivitelerimiz de sirkadiyen ritimde söz sahibi. Bozulmuş sirkadiyen ritim, kalp krizi, inme, obezite, yüksek tansiyon ve hatta enfeksiyonlara yakalanma riskini artırıyor.

Günümüzde Batı tipi beslenmenin artışı, zaman eksikliği algısıyla bağlantılı modern yaşam tarzı ve öğün atlamayı teşvik eden beslenme modelleri, gece geç saatlerde yemek yeme ve çok uzun süre aç kalma gibi bazı değişimlere sebep oluyor. Peki, bu konuda güncel araştırmalar neler söylüyor? Nature Communications dergisinde yayımlanan

Bir besin düşünün, faydaları hem size hem gezegene iyi geliyor. Üstelik bu besin çoğu ülkede temel gıda maddesi. Evet, cevap baklagiller, öyle ki bu küçük taneciklerin sağlığa faydası oldukça büyük. FAO’nun 2016 yılını ‘Uluslararası Bakliyatlar Yılı’ ilan etmesinden sonra farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 10 Şubat Dünya Bakliyat Günü olarak kutlanıyor. Bu yılın teması bakliyatlar: toprağı ve insanı besler; ‘Pulses: nourishing soils and people’ olarak belirlendi. Bu tema aslında hep vurguladığım “Size ve gezegene iyi gelsin” cümlesi ile birbirini tamamlıyor. Bir beslenme uzmanı olarak bitkisel protein alımının hem insan hem de gezegen sağlığı için çok önemli olduğunu bir kez daha anlatmak istedim.

Gezegen sağlığına...

Baklagiller; karbon tutması, azot sabitlemesi ve toprak erozyonunu önlemesi gibi birçok yararı olan iklim dostu gıdalardır. BM Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre 1 kg. mercimek üretimi için 50 litre su gerekirken; 1 kg tavuk eti için 4 bin 325 litre, 1 kg

Vücudumuzun genel sağlığına açılan bir penceredir ağız sağlığı. Bilimsel araştırmalar, ağız ve diş sağlığının kanser, koroner kalp gibi hastalıklarla ilişkili olduğu da gösteriyor.  Bu konuda aklımda beliren soruları Dr. Cemre Geze’ye yönelttim

Ağız sağlığı denilince aklınıza ne geliyor? Güzel bir gülümseme, çürük olmayan dişler… Ağız sağlığımızı vücudun genel sağlığına açılan bir pencere olarak düşünebilirsiniz. Beslenme ile ağız ve diş sağlığı arasında da güçlü bir ilişki var. “Şeker yeme, dişlerin çürür” cümlesi size tanıdık gelebilir. Fakat durum bu kadar basit değil, arkasındaki biyokimyasal süreci iyi anlamak gerekiyor. Aynı zamanda ağız ve diş sağlığının kanser, koroner kalp gibi hastalıklarla ilişkili olduğu da bilimsel araştırmalarla gösteriliyor.

Geçtiğimiz haftalarda bu konuyla ilgili oldukça fazla bilgi edindim, aklımdaki soruları ise sevgili Dr. Cemre Geze cevaplandırdı. Dr. Cemre Geze alanında hepimizi gururlandıran işlere imza atıyor; geçtiğimiz aylarda alanında çok kıymetli faaliyetleri