Ali Çınar

Ankara’nın Pentagon’a, yabancı askeri satışlar kanalıyla 40 adet F-16 Block 70 ve ilaveten 80 F-16’nın modernizasyonu için talepte bulunduğunu öğrendim. Bu satışın onaylanmaması, iki ülke arasındaki savunma iş birliğinin sonunu getirebilir.

Türkiye, geçmişi 1974 yılına kadar giden “F-16 Fighting Falcon”dan (Savaşan Şahin), 1980’lerde toplam 160 adet almaya karar vermişti. Şubat 1983’te Tümgeneral Sadi Kaban, Albay Zübeyir Batur ve Binbaşı Okan Öncel’den oluşan ekip, “F-16”, “F-18” ve “F-20”yi denemek üzere ABD’ye gitti. Uzun süren pazarlıklar sonrası, sözleşmenin imza aşamasında, alınacak uçakların Türkiye’de üretilmesi şartı ABD tarafından kabul edildi. Türk-Amerikan ortaklığı ile kurulan TAİ ve TEİ firmaları, F-16 uçaklarının ortak üreticileri oldu. 1987’de ilk 8 uçak Fort Worth’da üretilip, Türkiye’ye teslim edildi. Daha sonraki F-16’lar ise Türkiye’de montajlanarak Türk Hava Kuvvetleri’nin envanterine girdi. Türkiye F-16

Geçen yıl 81 milyon oyla seçilen Başkan Joe Biden’ın kamuoyundaki desteği azalmaya devam ediyor. Başkan Biden’ın kamuoyundaki desteğinin Temmuz ayından bu yana 11 puan gerileyerek yüzde 55’ten yüzde 43’e düştüğü bildiriliyor. Pandeminin başından beri hayatını kaybeden ABD’li sayının 700 bini geçmesi, ortalama günlük vaka sayılarının 100 bin üzerinde olması, ekonominin toparlanamaması, kaçak göçmenler konusunda istenilen başarıyı gösterememesi, Afganistan’dan çıkıştaki kaos ve 13 askerin hayatını kaybetmesi, Biden’ın büyük puan kaybetmesinin ana nedenleri arasında. Özellikle ABD’li seçmenin cebini ilgilendiren gıda ve benzin fiyatlarındaki artışlar, istihdamın istenilen düzeye getirilememesi de gelecek aylarda Başkan Biden’a zor günler yaşatabilir.

Son Gallup anketindeyse, Başkan Yardımcısı Kamala Harris’e desteğin yüzde 49’la Biden’ın onay oranından 6 puan daha yüksek olduğunu gördük. Harris’in şu anki onay derecesi, Biden’in 2009’da Barack

Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Soçi kentinde 29 Eylül’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşecek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Türk-Amerikan ilişkilerine yönelik açıklamalarının yankıları sürüyor. Başkan Joe Biden, 20 Ocak’ta göreve geldiğinden bu yana yazılarımın birçoğunda Biden’ın Ankaraya mesafeli olduğunu hatta Afganistan konusunda sonuç çıkmayacağını dile getirmiştim.

Eski Başkan Barack Obama’nın 2. dönemiyle başlayan YPG-PKK’ya destek ve Patriot krizleri çözülemezken, bunların üzerine rahip Brunson, insan hakları gibi konularda Beyaz Saray yönetimlerinin Türkiye’ye karşı eleştirileri eklenmişti. Bu da ikri ülke arasındaki güven sorunu daha da derinleşmişti. Son 8 yıldır ABD Kongresi’ndeki Türkiye algısının maalesef daha da kötüye gittiğini gördük. Eski Başkan Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki ikili diyaloğun, Biden’la da tesis edilmesi beklenmiyordu. Biden yönetiminin, diyaloğun tamamen kurumlar aracılığıyla sürmesinden yana

Başkan Joe Biden, başarısız Afganistan’dan çıkış planı ve CENTCOM Komutanı General Kenneth McKenzie’nin “10 sivili yanlışlıkla öldürdük” açıklamasının yankıları sürerken, bu kez de ABD ile Fransa arasında tansiyon yükseldi.

Avustralya’nın, Fransa’yla imzaladığı 66 milyar dolarlık denizaltı satın alma anlaşmasını iptal edip ihaleyi ABD ve İngiltere’ye vermesi nedeniyle Paris’in tepkisi dinmiyor. Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian, “Bu, bize sırtımızdan vurulan bir darbedir, bu hikaye bitmedi” diyerek Washington’daki Büyükelçisi Philippe Etienne’ni Paris’e geri çağırdı. Aynı şekilde başkent Washington D.C’de planlanan büyük Fransa-ABD Dostluk Galası’nın yanı sıra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da BM Genel Kurulu için New York’a gelme planını iptal etti.

Biden yönetimi, Fransa’nın hala yakın ortak ve dost olduğunu, özellikle Hint-Pasifik ittifakında Paris’in önemsediğini vurgularken, Avustralya da, geleneksel dizel Fransız denizaltısı yerine Amerikan nükleer

ABD, 11 Eylül terör saldırılarının üstünden 20 yıl geçmiş olmasına rağmen hala bu acı olayı sorgulamaya devam ediyor. Özellikle Amerikan kamuoyunda “Biz neden 20 yıl Afganistan’da savaştık?” seslerinin yükselmeye başladığını görüyoruz. Joe Biden yönetimi, kısa sürede 124 bin kişinin Afganistan’dan tahliye edilmesini büyük başarı olarak nitelerken, Cumhuriyetçi kanat hala birçok ABD’linin bu ülkede mahsur kaldığını belirtip, gelen bazı Afgan mültecilerin geçmişlerinin de ciddi şekilde araştırılması gerektiğini dile getiriyor.

Geçen ay 11 Eylül kurbanlarının yakınları, saldırılara ilişkin gizli dosyaların açıklanmasına onay vermemesi halinde Başkan Biden’ı anma törenlerinde görmek istemediklerini açıklamıştı. Bunun üzerine Başkan Biden, apar topar “Kampanyada söz verdiğim gibi, 11 Eylül saldırıları dosyaları hakkındaki gizlilik kararının kaldırılması ve halka açılması için emir veriyorum” demişti. Böylece anma törenlerinde muhtemel bir krizin önüne

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler’in 76. Genel Kurulu’na katılmak üzere 19-22 Eylül tarihleri arasında New York’a geliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 20 Eylül’de Türkevi’nin açılışını gerçekleştirmesi, 21 Eylül’de de BM Genel Kurulu’nda konuşma yapması bekleniyor.

Ziyaretin sırasında ayrıca ikili görüşmeler de yapacak olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile görüşmesi kesinleşti. ABD Başkanı Joe Biden ile bir görüşme olup olmayacağı henüz netleşmezken, İsrail Başbakanı Naftali Bennett’le bir araya gelmesini muhtemel olduğu da gelen bilgiler arasında.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’nın aslında New York’a gelişinin en önemli noktalarından biri ise Türkevi. Zira bu yıl ev sahibi ABD, pandemi nedeniyle Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun sanal ortamda olması ve dünya liderlerinin New York’a gelmemesi tavsiyesinde bulunmuştu.

1977 yılında, dönemin dışişleri bakanı İhsan Sabri Çağlayangil’in çabalarıyla, IBM den 2.3

Terör örgütü DAEŞ’in Kabil Havaalanı’na yönelik saldırısının ardından Joe Biden yönetimi teyakkuzda. Özellikle 13 Amerikalı askerin hayatını kaybetmesi, Başkan Biden’ı zora soktu. Öyle ki, Afganistan’ın doğusuna yapılan İHA saldırısıyla iki teröristin öldürüldüğü haberi bile ABD kamuoyu tatmin etmedi.

Yarın 31 Ağustos ve tahliyeler için süre bitiyor. ABD’nin tahliye işlemlerini tamamlaması beklenirken, en büyük sorun terör tehdidi. Başkan Biden, terör tehdidinin tahliyelerden sonrada sürebileceği sinyalini verirken, “Ufuk ötesi operasyonlarla gereken cevabı her zaman vermeye hazırız” açıklaması yapıyor. Peki ABD, 31 Ağustos sonrası neler yapabilir?

Taliban’la diyaloğuna devam eder,

Zaman zaman DAEŞ’in bu ülkedeki hedeflerine hava operasyonları yapar,

ABD’ye yardım eden ve orada kalan Afganları ülkeden çıkarmaya çalışır,

Afganistan’da sahada istihbarat faaliyetini sürdürür,

ABD’nin Kabil Büyükelçiliği tamamen kapanmaz, işlevine devam eder,

Kadın h

Afganistan, son 10 gündür Amerikan kamuoyunda gündemin ilk sıralarını meşgul etmeyi sürdürüyor. Bir yandan tahliyeler devam ederken diğer yandan da Joe Biden yönetimine eleştirilerin dozunun arttığını görüyoruz. Bu hafta, Başkan Joe Biden 4. kez kamuoyu açıklaması yaparken, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin’nin Temsilciler Meclisi’nde konuşacağı belirtiliyor.

Bununla birlikte Amerikan kamuoyunda, Kabil Havalimanı dışında kalan Amerikalı ve ABD ordusuna yardımcı olmuş Afganların akıbeti de sürekli sorgulanıyor. Dışişleri Bakanlığı Kabil’den tahliye edilenlerin, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ok sayıda ülkeden aktarmalı uçuşla ABD’ye gitmeye başladığını belirtirken, Pentagon, Afganistan’daki başarısızlığını itiraf etti. Pentagon’un Afganistan’ın yeniden inşasından sorumlu bağımsız Genel Müfettişi John Sopko’nun 140 sayfalık raporunda, ABD yönetiminin ülkenin yeniden inşa edilmesi için gereken süreyi sürekli hafife aldığı, gerçekçi olmayan zaman çizelgeleri ve harcamalara