22 Mart Dünya Su Günü’ydü. Gelin bunu vesile bilip vücudumuzun bu önemli
yapı taşı ile ilgili çok merak edilenlere açıklık getirelim.
Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Assam’a çay eğitimi almak üzere gittiğimde öğretmenimin söylediği ilk şey şuydu: “Çinlilerin şu sözü sakın aklından çıkmasın. ‘Water is the mother of tea’ yani, (Su çayın anasıdır). Elindeki çay isterse dünyanın en iyi çayı olsun eğer onu hazırlamak için kötü su kullandıysan o çayı unut gitsin”. İşte suyla hikayem de böyle başladı. Çay eğitimlerimi tamamlar tamamlamaz soluğu Münih’teki Doemens Academy’de aldım. Burası şu anda su eğitimini dünyada en detaylı ve ciddi veren kurum. Yılda bir kez İngilizce eğitim veriyorlar, sadece 18 kişiye. Bu eğitimin ardından da su birliğine bağlı dünyadaki 160 su someliyesinden biri oldum.
Gelelim Dünya Su Günü’ne... 22 Mart, 1982 yılında Birleşmiş Milletler tarafından azalan su kaynaklarına dikkat çekmek amacıyla Dünya Su Günü ilan edilmiş. Yeryüzünün yüzde 70’i su ile kaplı fakat su kaynaklarının yaklaşık yüzde 0.3’ü kullanılabilir ve içilebilir özellikte. Dünya nüfusunun yüzde 40’ını barındıran 80 ülke su sıkıntısı çekiyor. 1940-1980 yılları arasında su kullanımı iki katına çıkmış. Nüfusun hızla artması, buna karşılık su kaynaklarının sabit kalması sebebiyle su ihtiyacı her geçen gün artıyor. Yaklaşık 1.1 milyar insan temiz içme veya kullanım suyundan yoksun. Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu’nda açıklanan bilgiye göre 2050 yılında okyanuslarda balıklardan daha çok plastik olacak. Yani yediğimiz balıklar bile o plastiklerden salınan zararlı maddeleri bünyelerinde taşıyacak.Gelin Dünya Su Günü’nü fırsat bilip suyla ilgili en çok merak edilenlere bir göz atalım…
Su someliyesi nedir?
Someliyelik, gastronomiyle iç içe olan bir kavram. Genel olarak şarap ile bağdaştırılmış bir terim olsa da su, çay, zeytinyağı gibi özellikle de sıvı gıda maddelerinin de someliyeleri var. Su someliyesi iyi suyun tanımını yapar, farklı su çeşitlerini ve bunların faydalarını insanlara anlatır, su menüleri hazırlar ve su tadımı yapar.
Suyun tadı var mı?
Çoğumuz farkında olmasak da suyun da bir tadı vardır. İçeriğindeki mineral oranı, sertlik derecesi gibi faktörler suyun lezzetini etkiler. Bir suyun karakterini ise çıktığı kaynağın jeolojik yapısı etkiler.
Niçin su tüketmeliyiz?
Suyun üç ana fonksiyonu vardır.
1) Besin maddelerini vücudumuzda gerekli organlara taşır
2) Hücrelerin fonksiyonlarını devam ettirmelerine yardımcı olur
3) Toksinlerin yani zararlı maddelerin vücuttan atılımını sağlar.
Yetersiz miktarda su alımı bir takım fiziksel rahatsızlıklara yol açabileceği gibi zihinsel performansı da düşürür. Dünya nüfusunun yüzde 75’i yetersiz miktarda su tüketmektedir. Herkesin günde en az 1.5 litre ya da kilogram başına 30 ml su tüketmesi gerekir.
İyi su nedir?
İnsan sağlığına zararlı olabilecek mikroorganizmaları ve kimyasalları içermeyen aynı zamanda sağlık için gerekli mineralleri yeterli ve dengeli miktarda içeren renksiz, kokusuz ve berrak olan su sağlıklı ve iyi sudur.
İyi su içmek niçin önemlidir?
Vücut sudaki minerallerden diğer herhangi bir gıdaya göre çok daha fazla faydalanabilir. Suyun biyo yararlılığı çok yüksektir. Mesela vücut, sudaki kalsiyumdan sütteki kadar faydalanabilir. Laktoz intoleransı olan kadınlar için yurt dışında Ca oranı yüksek sular özel olarak satılmaktadır.
Çeşme sularını tüketebilir miyiz?
İçme suları labaratuar analiz ortamlarında “iyi” kalitede bile çıksa kullanılan klor ve içeriğindeki kireç onu daha zor içilebilir hale getirir. İyi bir filtrasyon ile çeşme sularımızı kireç, klor ve organik maddelerden arındırıp içilebilir hale getirebiliriz. Fakat filtrelerin sudaki tüm faydalı mineralleri aldığını da unutmamak gerek.
Evde ne içmeliyiz?
Musluk suları, doğal kaynak suları kadar mineral içermezler. Bu yüzden tüketimimizde dengeli olmalıyız. Özellikle cam damacanalarda satılan doğal kaynak sularına (pomba borusunun da cam olmasına dikkat edin) günlük tüketimimizde mutlaka yer vermeliyiz.
Kaynak sularının önemi nedir?
Bir suyun kalitesi, suyun kaynağıyla ilgilidir. Kaynak sularının mineral ve tüm diğer değerleri çıktığı yerdeki toprağın ve taşın jeolojik yapısından gelir. Dolayısıyla vücudumuzun mineral oranı dengeli iyi bir suya her daim ihtiyacı vardır, tıpkı bir besin maddesi gibi.
Hangi damacanayı tüketmeli?
Her gıda üretiminde olduğu gibi bunun da merdiven altı var. İşini dürüst yaptığına inandığımız, sürekli denetimlerden geçen ve bu belgelere sahip firmaları tercih etmeliyiz. Bakanlığın belirlediği kritere göre bir damacana maksimum 75 kere ya da 5 yıl kullanılabilir. Bakanlık, şu anda bu damacanalarla ilgili takip sistemi çıkarmak için çalışıyor. Güneş altında bekleyen suları sakın içmeyin. Güneş altı bekleyen plastiklerde koku olur, yosunlanma bile görülebilir. Gelelim mikroplastik konusuna… İnsanlar endişelenmekte haklılar. Ama sadece suda değil, solduğumuz havada, giydiğimiz giysilerde bile mikroplastikler var.